هزینه احداث یک هکتار باغ پسته

جایگاه پسته به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی غیرنفتی ایران، بیانگر مزیت رقابتی این محصول در بازار جهانی است. بسیاری از افراد علاقمند سرمایه‌گذاری برای احداث باغ پسته، به دلیل وجود ابهاماتی در مورد هزینه‌های اولیه، ریسک‌ها و نقشه راه مالی، از ورود به این عرصه منصرف می‌شوند.

این مقاله از نهالستان رویال نهال یک راهنمای جامع برای برآورد هزینه احداث باغ پسته در سال ۱۴۰4 است. در ادامه، قدم به قدم تمام هزینه‌ها را از خرید زمین گرفته تا اولین برداشت محصول را بررسی خواهیم کرد تا شما با آگاهی کامل و اطلاعات دقیق از مسیر تصمیم‌گیری کنید.

برای احداث یک هکتار باغ پسته چقدر سرمایه لازم است؟

به طور خلاصه، حداقل هزینه احداث باغ پسته برای یک هکتار در سال 1404، بدون در نظر گرفتن هزینه خرید یا اجاره زمین، مبلغی بین 150 تا 300 میلیون تومان است. دلیل متغیر بودن این بازه قیمت به عوامل زیر بستگی دارد:

1) منبع آب: آیا از قبل چاه آب دارید یا نیاز به حفر چاه جدید است؟

2) نوع نهال: انتخاب نهال‌ های هیبریدی (مانند UCB-1) هزینه اولیه را افزایش می‌دهد اما بازدهی را تسریع می‌کند.

3) سیستم آبیاری: تجهیزات آبیاری قطره‌ای با کیفیت‌ها و قیمت‌های متفاوتی در بازار موجود است.

4) شرایط خاک و زمین: زمینی که نیاز به تسطیح گسترده یا اصلاح خاک دارد، هزینه‌ زیادی خواهد داشت.

در ادامه هر مرحله را با جزئیات کامل بررسی خواهیم کرد. این بخش به شما کمک می‌کند تا طرح توجیهی احداث باغ پسته را آماده کنید. به علاوه در نظر داشته باشید علاوه بر هزینه‌های ذکر شده همیشه ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل بودجه را به عنوان هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده مانند خرابی تجهیزات در نظر داشته باشید. هزینه‌ها در سال‌های اول باردهی بیشتر به صورت هزینه خالص و بدون درآمد ثبت می‌شوند. بنابراین در برنامه‌ریزی مالی باید نقدینگی کافی برای حداقل 7-5 سال را در نظر بگیرید.

هزینه خرید زمین کشاورزی برای پسته

هزینه خرید زمین کشاورزی برای احداث باغ پسته کاملاً به موقعیت مکانی بستگی دارد. قیمت زمین در قطب‌های پسته ایران مانند کرمان، رفسنجان، یزد و خراسان به مراتب بالاتر از مناطق جدیدتر است. مهم‌تر از قیمت، حقابه زمین است. یک زمین ارزان بدون منبع آب کافی هیچ ارزشی برای احداث باغ پسته ندارد.

هزینه آماده‌سازی زمین برای کاشت پسته

زمین، بستر اصلی سرمایه‌گذاری شما است که انتخاب و آماده‌سازی اشتباه آن می‌تواند تمام زحمات بعدی شما را هدر بدهد. بعد از خرید زمین، آماده‌سازی آن آغاز می‌شود که شامل شخم، تسطیح و آزمایش خاک است. قبل از هر کاری، باید از خاک زمین خود نمونه‌برداری کرده و آن را به آزمایشگاه کشاورزی بفرستید. هزینه این کار حدود 2 میلیون تومان است. نتیجه آزمایش، میزان شوری (EC)، اسیدیته (pH) و کمبودهای مواد مغذی را مشخص خواهد کرد. تمام برنامه کوددهی اولیه بر اساس این آزمایش مشخص خواهد شد.

در مرحله باید آماده سازی زمین انجام شود و سطح خاک اصلاح شود. برای شکستن لایه‌های سخت زیرین خاک و تهویه مناسب ریشه، به شخم عمیق (توسط ساب‌سویلر یا بیل مکانیکی) نیاز است. پس از آن، تسطیح زمین برای آبیاری یکنواخت ضروری است. هزینه این عملیات بسته به نوع ماشین‌آلات و شرایط زمین، برای هر هکتار 15 میلیون تومان خواهد بود.

هزینه کاشت نهال پسته

در مرحله کاشت نهال، هزینه‌هایی مانند خرید نهال استاندارد، نیروی کارگری، کاشت و آبیاری اولیه محاسبه می‌شود.انتخاب نهال پسته مناسب، مهم‌ترین مرحله در احداث باغ پسته است که نقش زیادی در میزان سوددهی دارد. معمولاً برای هر هکتار بین 334 تا 400 اصله نهال پسته با فاصله کاشت استاندارد کاشته می‌شود. فاصله کاشت درخت پسته به نوع سیستم آبیاری بستگی دارد، در سیستم آبیاری قطره‌ای بهتر است فاصله بین درختان در هر ردیف 7-6 متر باشد در حالی که در سیستم آبیاری تحت فشار، فاصله بین درختان 5-4 متر است.

برای کاشت یک هکتار باغ پسته حدود 400 نهال نیاز دارید که اگر از نوع پیوندی باشد، هزینه هر نهال پسته پیوندی حدود 500هزار تومان است. به علاوه هزینه سیستم آبیاری قطره‌ای تحت فشار برای هر هکتار حدود 30 میلیون تومان و آماده سازی زمین حدود 10 میلیون تومان است بنابراین هزینه کاشت یک هکتار نهال پسته به علاوه مواردی مانند نیروی کارگری تقریبا 60 میلیون تومان خواهد بود.

بهترین نهال پسته برای کاشت کدام است؟

نهال‌های پسته در دو نوع سنتی و هیبریدی موجود هستند، ارقامی مانند اکبری، احمدآقایی و کله‌قوچی که حدود 10-7 سال زمان می‌برد تا پیوند زده شده و به باردهی اقتصادی برسند. قیمت نهال‌های پسته سنتی بسته به نوع نهال در بازه 30 الی 35 هزار تومان قرار دارد.

نهال‌های هیبریدی (پایه UCB-1) پایه آمریکایی، رشد فوق‌العاده سریع‌تری دارند، در برابر بیماری‌های خاک مقاوم‌تر هستند و می‌توانند زمان رسیدن به سوددهی را به ۴ تا ۵ سال کاهش دهند. قیمت نهال پسته هیبریدی (UCB-1) حدود 350 تومان می‌باشد. انتخاب بین این دو نهال، انتخاب بین هزینه اولیه کمتر و بازگشت سرمایه سریع‌تر است.

هزینه سیستم آبیاری در احداث باغ پسته

در شرایط کنونی که ایران با مشکل کم آبی روبه‌رو است، فکر کردن به احداث باغ پسته بدون سیستم آبیاری تحت فشار اشتباه خواهد بود. آبیاری قطره‌ای، بهترین انتخاب برای آبیاری باغ پوسته است. این سیستم با رساندن آب مستقیم به ریشه، تبخیر را به حداقل می‌رساند، از رشد علف‌های هرز جلوگیری می‌کند و امکان کوددهی همزمان با آبیاری را فراهم می‌کند به علاوه راندمان آبیاری در این روش بیش از ۹۰٪ است.

هزینه آبیاری قطره‌ای باغ پسته

این هزینه شامل خرید لوله‌های اصلی و فرعی، قطره‌چکان‌ها، ایستگاه پمپاژ، سیستم فیلتراسیون (برای جلوگیری از گرفتگی قطره‌چکان‌ها) و هزینه اجرا است. توجه داشته باشید که استفاده از تجهیزات ارزان و بی‌کیفیت، شما را با هزینه‌های گزاف نگهداری و تعویض در آینده مواجه خواهد کرد. هزینه اجرای آبیاری قطره‌ای برای هر هکتار باغ پسته حدود 50-20 میلیون تومان است که برحسب کیفیت لوله‌ها و وسایل جانبی ممکن است هزینه‌ها بیشتر یا کمتر باشد.

هزینه حفر چاه و گرفتن مجوز آب برای احداث باغ پسته

در صورتیکه زمین انتخاب شده، چاه آب نداشته باشد این بخش می‌تواند پرهزینه‌ترین مرحله باشد. هزینه حفر چاه بسته به عمق رسیدن به آب، از چند صد میلیون تا بیش از یک میلیارد تومان متغیر است. علاوه بر این، گرفتن مجوز حفر چاه جدید در بسیاری از دشت‌های ایران تقریباً غیرممکن یا بسیار دشوار است. این موضوع پیش از خرید زمین باید حتماً بررسی شود.

هزینه فنس کشی یک هکتار باغ چقدر می‌شود؟

هزینه‌های زیر اغلب در احداث باغ نادیده گرفته می‌شوند اما نقش مهمی در موفقیت پروژه دارند. برای حفاظت از نهال‌های پسته در برابر حیوانات و سرقت، فنس کشی باغ پسته ضروری است. یک هکتار زمین (مربع ۱۰۰ در۱۰۰ متر) به ۴۰۰ متر فنس نیاز دارد. هزینه فنس‌کشی باغ پسته برحسب استفاده از پایه‌های بتنی، فلزی و کیفیت توری متفاوت است، به طور کلی هزینه هر متر فنس کشی را حداقل 250.000 هزار تومان در نظر بگیرید.

هزینه کوددهی اولیه باغ پسته

بر اساس نتیجه آزمایش خاک، باید قبل از کاشت، مقادیر زیادی کود دامی و در صورت نیاز کودهای شیمیایی مانند فسفات و پتاسیم و همچنین گوگرد برای اصلاح pH خاک به زمین اضافه کنید. هزینه کوددهی اولیه باغ پسته به عواملی مانند اندازه باغ، کیفیت خاک، نوع کود و سن درختان بستگی دارد. به عنوان مثال اگر باغ شما حدود یک هکتار باشد و بخواهید با فروت ست و اسید آمینه کوددهی انجام دهید، هر کیلوگرم کود فروت ست حدود 600 هزار تومان و اسید امینه حدود 500 هزار تا یک میلیون تومان است، بنابراین هزینه کوددهی باغ پسته و دستمزد کارگر حدود 2 میلیون خواهد شد.

سود یک هکتار باغ پسته در سال چقدر است؟

تا اینجا به بررسی هزینه‌ها پرداختیم. اما هدف نهایی، کسب سود است و احتمالا برایتان سوال باشد که آیا سود احداث باغ پسته این هزینه‌ها را توجیه می‌کند؟ که برای پاسخ به این سوال باید عوامل تاثیرگذار بر بازگشت سرمایه را در نظر بگیرید که عبارتنداز:

میزان برداشت پسته در هکتار

میزان برداشت پسته در هر هکتار به مدیریت باغ (آبیاری، تغذیه، هرس) و سن درختان بستگی دارد. یک باغ بالغ که به خوبی مدیریت شده باشد می‌تواند به طور متوسط 1400کیلوگرم پسته خشک در هکتار محصول دهد. البته پدیده سال‌آوری (یک سال محصول زیاد و سال بعد محصول کم) در پسته رایج است و باید در محاسبات لحاظ شود. درآمد باغ پسته به این صورت محاسبه می‌شود که اگر باغ شما در سال پربار 3 تن محصول دهد و قیمت هر کیلو پسته خشک 800 هزار تومان باشد باید تمام هزینه‌ها و هزینه‌های جانبی را کسر کنید.

باغ پسته بعد از چند سال به سوددهی می رسد؟

به سوددهی رسیدن باغ پسته، مهم‌ترین سوال برای سرمایه‌گذاران نوپا است. باید توجه داشت که پاسخ به این سوال به نوع نهال بستگی دارد. شروع باردهی باغ پسته با نهال‌های سنتی از سال هفتم تا دهم می‌باشد که بازگشت سرمایه این باغ ممکن است ۱۲ تا ۱۵ سال طول بکشد. اما اگر نهال‌ها هیبریدی باشند، شروع باردهی از سال چهارم تا پنجم است که دوره بازگشت سرمایه به 9-7 سال کاهش می‌یابد.

هزینه نگهداری سالانه باغ پسته

پس از احداث، باغ شما هزینه‌های سالانه دارد. این هزینه‌ها شامل آب و برق، خرید کود و سم، هرس، دستمزد کارگری و هزینه‌های برداشت و فرآوری است. این مبلغ می‌تواند سالانه بین 74 تا 110 میلیون تومان برای هر هکتار باشد.

وام احداث باغ پسته

یک طرح توجیهی نقشه راه کسب‌وکار شماست. این طرح شامل تمام جزئیات هزینه‌ها، پیش‌بینی درآمد، تحلیل ریسک‌ها و برآورد سودآوری است. بدون این سند، سرمایه‌گذاری شما کورکورانه خواهد بود. همچنین برای دریافت هرگونه تسهیلات بانکی، ارائه این طرح الزامی است.

جهاد کشاورزی معمولاً برای طرح‌هایی که توجیه فنی و اقتصادی داشته باشند، تسهیلاتی با بهره پایین ارائه می‌دهد. برای دریافت این وام برای احداث باغ پسته، باید مدارک زمین، مجوز آب و طرح توجیهی خود را به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خود ارائه دهید. اگرچه فرآیند آن ممکن است زمان‌بر باشد، اما می‌تواند بخش قابل توجهی از سرمایه اولیه شما را تأمین کند.

جمع بندی، آیا احداث باغ پسته توجیه اقتصادی دارد؟

همانطور که دیدید، هزینه احداث باغ پسته یک سرمایه‌گذاری بزرگ و چند وجهی است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، دانش فنی و صبر است و یک سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت نیست. احداث باغ پسته می‌تواند یک سرمایه‌گذاری پرسود و پایدار باشد، اما شرط آن داشتن یک برنامه‌ریزی دقیق، انتخاب محل، رقم مناسب، تضمین منابع آبی و مدیریت حرفه‌ای است. با برآورد واقع‌بینانه هزینه‌ها (خرید زمین، آبیاری، نهال، نگهداری) و در نظر گرفتن دوره انتظار 7-5 سال برای رسیدن به سوددهی، می‌توانید چشم‌انداز شفافی از آینده پروژه داشته باشید.

برای خرید نهال‌های باکیفیت و پربازده مانند نهال بادام، گردو و انواع نهال‌های پسته با نهالستان رویال تحت مدیریت مهندس آرمین قاسمی در ارتباط باشید. نهالستان رویال با ارائه نهال‌های استاندارد و اصلاح‌شده، انتخابی مطمئن برای احداث باغ پسته است.

منبع: cost study

سوالات متداول

هزینه احداث باغ پسته دیم چقدر است؟

هزینه احداث باغ پسته دیم به دلیل حذف سیستم آبیاری بسیار پایین‌تر است، اما به دلیل نیاز به بارندگی کافی (حداقل ۴۰۰ میلی‌متر در سال) و ریسک بالای خشکسالی، فقط در مناطق بسیار محدودی از ایران امکان‌پذیر است و به عنوان یک سرمایه‌گذاری تجاری بزرگ توصیه نمی‌شود.

سود یک هکتار باغ پسته در سال چقدر است؟

در یک سال پربار، یک باغ پسته بالغ و سالم می‌تواند درآمد ناخالصی بالغ بر 2.5 تا 3 میلیارد تومان داشته باشد.

بهترین نهال پسته برای کاشت با هدف تجاری کدام است؟

برای بازگشت سریع‌تر سرمایه و مقاومت بیشتر، پایه‌های هیبریدی UCB-1 که ارقام پرمحصولی مانند اکبری روی آن پیوند زده می‌شوند، بهترین گزینه تجاری محسوب می‌شوند.

درآمد کاشت پسته بیشتر است یا بادام؟

در شرایط مطلوب، کاشت بادام احتمالاً درآمد بیشتری نسبت به کاشت پسته دارد. اما این موضوع همیشه و برای همه‌ی باغ‌ها صدق نمی‌کند. شرایط منطقه، رقم، آبیاری، مدیریت و بازار می‌توانند نتیجه را تغییر دهند.

هزینه احداث یک هکتار باغ پسته