راهنمای کامل انتخاب نهال

راهنمای کامل انتخاب نهال:

کاشت نهال اولین و اساسی ترین گام انتخاب نهال مناسب است، زیرا تا زمانی که نهال از نظر ظاهری و ژنتیکی ویژگی های لازم و مطلوب را نداشته باشد، هر چقدر هم که به درستی از آن مراقبت شود تبدیل به درختی مثمر نخواهد شد. برای این منظور برای انتخاب نهال مناسب می‌بایست به نکات زیر توجه کرد.

1.سازگاری نهال با اقلیم منطقه:

مهم ترین نکته در مورد انتخاب نهال سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه است به این معنی که نهال باید با عواملی مانند ارتفاع منطقه از سطح دریا، سردترین هوا روز سال، گرمای هوا در گرمترین روز سال، میزان تابش نور خورشید در روز، رطوبت نسبی منطقه، میزان بارندگی منطقه در طول سال و ...... باید سازگاری و مقاومت داشته باشد.

2.سلامت نهال:

یکی از معیارهای مهم برای انتخاب نهال، سالم بودن و عاری از هرگونه آفات و بیماری است. برای انجام این کار، ظاهر نهال ها باید به طور کامل بررسی شود، به این معنی که:

• نهال ها باید دارای تنه و طوقه سالم و عاری از شانکر و خوردگی ناشی از آفات و بیماری ها باشند.

• اگر نهال ها دارای برگ هستند، برگ ها باید به دقت بررسی شوند تا علائم زردی، سوختگی، خوردگی و غیره وجود نداشته باشد.

• ریشه نهال نباید علائمی مانند له شدن، سیاه شدن، خشکی یا پوسیدگی داشته باشد.

• در صورت انتخاب کاشت نهال پیوندی باید محل پیوند حدود 15 سانتی متر از سطح خاک فاصله داشته باشد و نباید زیاد بیرون زده و برجسته باشد و شکل گیاه صاف و استوار باشد.

3.انتخاب نوع نهال:

نهال ها به صورت بذری، رویشی، پیوندی، کشت بافتی، هیبریدی و اصلاح شده تکثیر می شوند که در هنگام انتخاب نهال باید در نظر گرفته شود زیرا هر کدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند که با توجه به هدف کاشت می‌توان نوع نهال مناسب را انتخاب کرد اما به طور کلی نهال‌های میوه پیوندی و اصلاح شده نهال هایی پربارتر، کوتاه‌تر، سازگارتر و دارای عملکرد بالاتری هستند.

4.خاک مناسب:

اگر قصد راه اندازی باغ را دارید، حتماً قبل از کاشت، خاک باغ خود را آزمایش کنید تا متوجه شوید که چه مقدار مواد مغذی در خاک وجود دارد و آیا کمبود یا اضافی وجود دارد یا خیر. هر عنصری در خاک باشد می توانید برای اصلاح آن اقدامات لازم را انجام دهید اما اگر می خواهید نهالی را در حیاط خود بکارید می توانید قبل از کاشت نهال را با کمی کود حیوانی پوسیده یا کود شیمیایی مناسب کود دهید.

به طور کلی، خاک مناسب برای کاشت نهال باید دارای بافتی لومی، بدون شوری، بدون آهک، بدون گچ، زهکشی خوب و مناسب، بدون گره و حاصلخیز باشد تا ریشه نهال بتواند در خاک ته نشین شده و به خوبی رشد کند و ریشه های فرعی و سطحی زیادی داشته باشد.

5.زمان مناسب کاشت نهال:

زمان صحیح کاشت نهال ارتباط مستقیمی با شرایط آب و هوایی منطقه دارد، یعنی در مناطقی که هوای سرد و برفی دارند، کاشت نهال باید بعد از رفع یخبندان باشد که تقریباً معادل اواخر زمستان و اوایل بهار است. تا نهال ها تحت تاثیر سرما قرار نگیرند.هوا نباید به آن آسیب بزند اما می توان نهال را در اواخر پاییز در مناطق معتدل و نیمه گرمسیری کشت کرد.

در شرایط عادی، کاشت نهال ها باید زمانی انجام شود که نهال ها در دوره خواب هستند تا نهال ها آسیب کمتری ببینند و تحت تنش های محیطی قرار بگیرند، همچنین بهتر است در پاییز کاشت شود، زیرا زمین هنوز گرم است و سیستم ریشه نهال ها فرصت های لازم برای رشد خواهند داشت.

6.انتخاب الگوی کاشت مناسب:

اگر قصد ساخت باغ دارید، باید الگوی کاشت مناسب را انتخاب کنید و طبق آن کاشت نهال را دنبال کنید. دلیل انتخاب الگوی کاشت مناسب این است که با این الگو می توانید جریان هوا، کانال نور و خروج هوای خنک بین درختان را مدیریت کنید.الگوهای کاشت معمولا بر اساس شرایط اقلیمی منطقه، منابع آب، شرایط خاک (شیب زمین، حاصلخیزی خاک، کاربری اراضی و ...) در نظر گرفته می شود.

آنها معمولاً روش های کاشت مستطیل، مربع، شش ضلعی، متناوب، شیب دار و سایر روش های کاشت را اتخاذ می کنند و کاشت نهال را روی خطوط افقی انجام می دهند تا نهال ها به روش صحیح و در ردیف های مشخص کاشته شوند.

7.انتخاب فاصله کاشت مناسب:

دلیل اهمیت رعایت فاصله مناسب کاشت نهال این است که نهال ها فضای کافی برای رشد رویشی و زایشی دارند (این موضوع برای نهال درختان میوه بسیار مهم است) و فاصله کاشت نهال بستگی به نوع هرس، سیستم نهالستان، نوع رقم و پایه آن، مقدار فضای کافی برای عبور ماشین آلات کشاورزی، اندازه تاج درخت و سایه انداز درخت بستگی دارد.

8.عملیات خاکورزی قبل از کاشت نهال:

قبل از کاشت نهال، زمین باید تحت یک سری عملیات خاک ورزی قرار گیرد (به خصوص اگر قصد ایجاد باغ را دارید). برای انجام این کار، قبل از انجام عملیات خاک ورزی، سطح، شیب و شکل زمین باید به دقت بررسی شود.

اصول کاشت نهال:

در طول دوره کاشت نهال، یک سری اصول باغبانی باید رعایت شود تا نهال ها بتوانند در مدت زمان کوتاهی با محیط جدید خود سازگار شوند، از جمله:

1.حفر گودال مناسب برای کاشت:

پس از انتخاب فاصله کاشت و الگوی کاشت می توانید در مکان های از پیش تعیین شده گودال ها را حفر کنید، زمان حفر گودال می تواند موازی زمان کاشت نهال یا چند هفته قبل از کاشت نهال باشد تا خاک به خوبی تجزیه شود.

عمق و عرض گودال باید متناسب با اندازه ریشه، نوع نهال و بافت خاک باشد.از گودال های عمیق باید خودداری کرد زیرا لایه های عمیق تر خاک دارای بافت نامناسب هستند، اما معمولا عمق گودال برای کاشت نهال بین 70-100 سانتی متر است.

2.ضد عفونی کردن نهال:

یکی از اقدامات مهم، ضدعفونی کردن نهال ها می باشد به این منظور قبل از کاشت باید ریشه نهال ها را به دقت بررسی کرد تا مشخص شود که آیا علائمی مانند خشکی، سیاهی، پژمرده شدن، تغییر شکل، پژمرده شدن و آفت زدگی در بین ریشه های فرعی و اصلی نهال وجود دارد یا خیر. می توان به کمک قیچی باغبانی این ریشه ها را هرس کرد.

پس از هرس ریشه ها، نوبت به ضد عفونی کردن آنها می رسد. برای این منظور می توان ریشه ها را با کمک محلول پرالیناژ ضد عفونی کرد. برای تهیه این محلول به مواد زیر نیاز دارید: 10 لیتر آب + 1 کیلوگرم خاک رس + 1 کیلوگرم کود حیوانی تجزیه شده و الک شده + 300 گرم قارچ کش مانند ایپرودیون یا تیوفانات متیل + 200 گرم قارچ مایکوریز+ 10 عدد گرم کود فسفردار را با هم مخلوط کنید.

3.نحوه کاشت صحیح نهال:

اکنون که گودال مناسبی حفر کرده اید و ریشه نهال ها را ضدعفونی کرده اید، زمان کاشت نهال فرا رسیده است، برای این کار ابتدا مقداری کود حیوانی پوسیده در ته گودال بریزید و نهال ها را مستقیماً در گودال مرکز قرار دهید. ریشه ها را باید بدون آسیب وارد گودال کرد و طوقه ی آن 10 سانتی متر از سطح خاک بالاتر باشد تا از پوسیدگی طوقه و ریشه نهال در اثر آبیاری جلوگیری شود.

پس از قرار دادن نهال ها در مرکز گودال باید با خاک مناسب پر شود و خاک اطراف طوقه را با بیل یا پا متراکم کرد تا نهال ها به خوبی در خاک مستقر شود و میزان فرونشست خاک را در هنگام آبیاری به حداقل برسانند. به منظور جلوگیری از شکستگی و آسیب دیدن نهال در باد و باران، می توان از قیم در طول دوره کاشت نهال استفاده کرد.

4.هرس نهال:

پس از کاشت نهال میوه، برای تشکیل اسکلت مناسب برای میوه دهی بهتر در سال آینده، نهال ها را معمولاً در فاصله 80 تا 100 سانتی متری سربرداری می کنند. البته ارتفاع مناسب برای سربرداری نهال بستگی به نوع نهال میوه دارد که برای این منظور بهتر است با یک مهندس کشاورزی مجرب در نهالستان مشورت کرد.

5.آبیاری نهال:

به طور کلی آبیاری نهال بستگی به شرایط اقلیمی منطقه، میزان بارندگی در منطقه، روش آبیاری، نوع خاک و نوع نهال دارد. هر چه بافت خاک سنگین تر باشد، نهال ها کمتر به آبیاری نیاز دارند.

6.کوددهی نهال:

نهال های تازه کاشته شده نیز برای رشد خوب نیاز به کوددهی دارند. به طور کلی می توان از دو نوع کود برای تقویت نهال استفاده کرد، دسته اول کودهای تامین کننده عناصر مورد نیاز گیاه هستند مثل کودهای سوپرفسفات تریپل و دسته دوم کودهای اصلاح کننده خاک هستند.اما به طور کلی باید از کودهایی با فسفر بالا استفاده کرد، زیرا به ریشه زایی بهتر نهال کمک می کند.

روش کوددهی به نهال بستگی به نوع کود دارد، بهتر است از کودهایی استفاده شود که به راحتی در آب حل شوند تا نهال به راحتی آنها را جذب کند تا نهال در مدت زمان کوتاهی ریشه و برگ اضافی تولید کند.

نکات ضروری هنگام کاشت نهال:

1. یادتان باشد قبل از انتقال نهال به زمین اصلی باید اقدامات لازم از جمله خاک ورزی و حفر چاله انجام شود و بلافاصله اقدام به کاشت شود.اگر کاشت نهال به دلایل غیرقابل پیش بینی امکان پذیر نباشد خاک اطراف ریشه ها را مرطوب نگه داشته و ریشه ها را در معرض هوا قرار ندهید برای این منظور می توان ریشه ها را با نایلون پلاستیکی پوشاند.

2. در آبیاری نهال دقت کنید آبیاری زیاد باعث پوسیدگی و کبودی تاج و ریشه نهال می شود همچنین آبیاری نکردن به موقع باعث خشک شدن و پژمرده شدن نهال می شود.

3. در صورت اقدام به کاشت نهال های پیوندی، محل پیوند باید 10-5 سانتی متر از سطح خاک فاصله داشته باشد زیرا اگر نهال در آینده اقدام به تولید پاجوش کند پاجوش‌های آن به طور قطع مربوط به پایه آن باشد که در این صورت با خیال راحت می‌توانید اقدام به حذف این پاجوش‌ها کنید.

4. برای تقویت نهال ها از کود حیوانی پوسیده نشده استفاده نکنید زیرا ممکن است این کودها حاوی تخم علف های هرز یا آفات مختلف باشد و باعث خشک شدن و پوسیدگی نهال ها شود.

نتیجه گیری:

نهال ها بسیار لطیف و حساس هستند، برای جلوگیری از آسیب دیدن نهال ها در اثر عوامل نامطلوب محیطی باید به صورت صحیح و اصولی و در زمان مناسب کاشته شوند تا سریعتر در خاک مستقر شوند و شروع به رشد رویشی و تولید شاخ و برگ کند و به درختان بالغ و تنومند تبدیل شوند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سن بلوغ برسند و شروع به میوه دهی کند.

راهنمای کامل انتخاب نهال