آشنایی با خواص عناب

اخیراً که مردم بیشتر با خواص مواد غذایی آشنا شده اند، گرایش بیشتری به گیاهان دارویی دارند و تمایل کمتری به استفاده از داروهای شیمیایی دارند، افراد بیشتری به دنبال خواص غذاها و گیاهان سالم هستند. عناب نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاید شنیده باشید که غذاهای قرمز دارای خواص زیادی از جمله خواص آنتی اکسیدانی هستند! خوب، درست است. عناب هم قرمز است، اما آیا از خواص عناب قرمز می دانید؟

آیا می دانید عناب چه تاثیری دارد؟ آیا از فواید عناب اطلاع دارید؟ در این مقاله به این ماده غذایی و گیاهی مفید می پردازیم و با هم بیشتر به خواص عناب می پردازیم، پس با ما همراه باشید.

عناب چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

بسیاری از غذاها و مواد غذایی با خواص فراوان در رژیم غذایی ما جایگاهی ندارند و تا زمانی که به دلیل مشکلات خاص سلامتی مجبور به استفاده از آنها نشویم، آنها را نمی خوریم. یکی از این غذاهای خاص عناب است.رنگ قرمز رنگ تیرۀ آن به صورت عنوانی در تعیین رنگ یک شیء یا لباس به کار می رود، به عنوان مثال ماشین عنابی رنگ، اما خودش کمتر مورد توجه قرار می گیرد. این میوه پرخاصیت در راستۀ گل سرخ سانان و در تیرۀ سنجدیان قرار گرفته و بومی مناطق گرمسیر و خشک است.

ویژگی های عناب:

منشا احتمالی آن هند و بخش هایی از آسیای مرکزی، کره و چین است. در چین از قدیم الایام از عناب به عنوان دارو استفاده می شده است و به دلیل ویژگی های عناب علاوه بر مصرف مستقیم به عنوان دارو، طعم دهنده و افزودنی نیز استفاده می شود.

تولید عناب در کشور ایران رتبه دوم جهانی را دارد و استان خراسان جنوبی قطب اصلی تولید میوه عناب در کشور است. عناب که در جهان با نام خرمای چینی نیز شناخته می شود، درختی با شکل نامتقارن دارد که ارتفاع آن گاهی تا 10 متر نیز می رسد.

دارای برگهای سبز بیضی شکل کوچک با لبه های دندانه دار و ناصاف است. میوه عناب از روش هایی مانند خام، خشک شده، بخارپز، دمنوش و غیره استفاده می کند. میوه عناب در ابتدا سبز رنگ است اما با فرا رسیدن فصل پاییز میوه رسیده آن قرمز شده و طعم شیرینی دارد و خواص دارویی فراوانی دارد.

ارزش غذایی و خواص عناب:

عناب کالری بسیار کمی دارد و از نظر ویتامین و مواد معدنی بسیار پر خاصیت است. در 100 گرم عناب قرمز که حدود 3 عدد می شود، این ویتامین ها و مواد مغذی را دارد.

پروتئین: 21 گرم / کربوهیدرات: 20 گرم / فیبر: 10 گرم / چربی: 0 گرم / پتاسیم: 5% از میزان مصرف روزانه یا 250 میلی گرم / ویتامین C: 77٪ از میزان مصرف روزانه یا 69 میلی گرم / کالری: 79 کالری

خواص عناب را بشناسید:

اگر قرار باشد از فواید عناب صحبت کنیم، می توان به موارد زیادی اشاره کرد که برای سلامتی ما مهم است. این میوه قرمز کوچک فواید زیادی دارد. میوه عناب را می توان خشک کرد یا چای درست کرد و همچنین می توان آن را شربت کرد. علاوه بر این خواص دارویی دارد و می توان از آن در تهیه و مصرف داروها استفاده کرد.

جالب اینجاست که عناب حاوی مقادیر بالایی ویتامین C است و در نتیجه خواص آنتی اکسیدانی زیادی دارد. محتوای بالای پتاسیم یکی دیگر از خواص عناب است که فواید زیادی در این زمینه دارد.

علاوه بر این، کربوهیدرات های موجود در این میوه شامل قندهای طبیعی است.عناب کم کالری، بدون چربی است، به علاوه حاوی مقدار زیادی ویتامین C و پتاسیم است که فواید زیادی برای بدن دارد.

نقش آنتی اکسیدان ها در خواص عناب:

عناب سرشار از آنتی اکسیدان ها از جمله پلی ساکاریدها، فلاونوئیدها و تری ترپنوئیدها است. آنتی اکسیدان ها فعالیت رادیکال های آزاد را در بدن ما مسدود می کنند و از آسیب های ناشی از انتشار رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند.

رادیکال های آزاد می توانند باعث تعدادی از بیماری ها شوند، از جمله: دیابت، سرطان و بیماری های قلبی عروقی. رادیکال های آزاد می توانند باعث التهاب و استرس در بدن به خصوص در اندام هایی مانند کبد شوند و وجود آنتی اکسیدان هایی مانند فلاونوئیدها می تواند این التهاب و استرس را در بدن کاهش دهد. جالب اینجاست که عناب بیشتر خواص خود را مدیون سطوح بالای آنتی اکسیدان موجود آن است.

نقش عناب در بهبود عملکرد مغز و بهبود خواب:

فواید عناب؛به عنصری موثر در درمان های طب مکمل مانند همیوپاتی تبدیل شده است. محتوای بالای آنتی اکسیدان به این میوه خواص درمانی خاصی می بخشد و آنتی اکسیدان های قوی موجود در آن را برای عملکرد مغز و بهبود خواب مهم می کند.

در آزمایشات آزمایشگاهی، مشخص شد که میوه ی عناب باعث عمیق‌تر شدن خواب و بهبود کیفیت خواب می‌شود. خواص ضد اضطراب آن می تواند باعث افزایش آرامش و کاهش استرس شود.

خواص عناب باعث کاهش اثرات رادیکال های آزاد، محافظت از سلول های سیستم عصبی و مغز و کاهش اثرات مخرب رادیکال های آزاد بر روی این سلول ها می شود.

آزمایشات نشان داده است که خوردن عناب می تواند تا حدودی از زوال عقل و بیماری آلزایمر جلوگیری کند.

خواص عناب و جلوگیری از سلول های سرطانی:

وجود ویتامین C و آنتی اکسیدان ها در عناب باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. فلانوئیدها مانند کوئرستین سطح استرس اکسیداتیو ناشی از فعالیت رادیکال های آزاد در سلول ها را کاهش می دهند.

استرس اکسیداتیو باعث آسیب به غشای سلولی، پروتئین ها و حتی DNA سلول می شود و در نهایت سلول را از بین می برد. آنتی اکسیدان ها با کاهش استرس اکسیداتیو و مواد سمی در سلول ها، تعادل را در سلول ها و بدن حفظ کرده و به دفع سموم بدن و کاهش استرس، اکسیداسیون و اثرات مضر رادیکال های آزاد کمک می کنند.

پیشگیری از سرطان با خوردن عناب:

سلول های سرطانی نیز به دلیل افزایش استرس اکسیداتیو و تجمع سموم در بدن و تخریب سلول ها شروع به فعالیت و گسترش می کنند. ترکیباتی که حاوی خواص عناب و حتی برگ های سبز هستند، می توانند پروتئین هایی مانند کینازها را فعال کنند که پروتئین های آنزیمی هستند که فعالیت درون سلولی را تنظیم می کنند.

اسید بتولینیک موجود در عناب دارای خواص ضدالتهابی قوی بوده و به عنوان متابولیت ثانویه نقش ضد توموری دارد.این ماده با خاصیت ضد رگ زایی می تواند از رشد و تحرک سلول های سرطانی جلوگیری کند.

ضد رگ زایی اسید بتولینیک از خواص عناب است که از رسیدن مواد مغذی و اکسیژن به سلول های سرطانی جلوگیری می کند و از گسترش آنها جلوگیری می کند. از جمله فرآیندهای سلولی می توان به مکانیسم های مربوط به رشد، بقا و حرکت سلول ها اشاره کرد.

همه ی این فرآیندها منجر به تقویت سلول ها به ویژه سلول های دفاعی و سیستم ایمنی بدن می شود و از ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان جلوگیری می کند. در آزمایشات، اثر عصاره عناب بر سرطان روده بزرگ، سینه، کبد، تخمدان، دهانه رحم و پوست مشخص شد.

خواص عناب برای کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن:

با وجود ویتامین C و آنتی اکسیدان ها، سموم از بدن خارج شده و استرس اکسیداتیو کاهش می یابد. از طرفی پلی ساکاریدهای عناب که قندهای طبیعی با خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، رادیکال های آزاد را خنثی می کنند، مواد و سلول های مضر را از بین می برند و التهاب را کاهش می دهند.

فیبر میوه ای از خواص عناب که برای خنثی کردن مواد شیمیایی مضر در بدن بسیار مفید است. در آزمایش هایی که توسط محققان انجام شد، مشخص شد که عصاره عناب باعث بهبود فعالیت سلول های کشنده یا یاخته ها و لنفوسیت های سیستم ایمنی بدن می شود.در بیماری های عفونی و سرطان یا بیماری های خودایمنی و سندرم های نقص ایمنی، شاهد نقص یا کاهش فعالیت لنفوسیت های کشنده در بدن هستیم.

خواص عناب بر تقویت هضم در دستگاه گوارش:

کربوهیدرات های موجود در عناب حاوی مقدار زیادی فیبر است که می تواند برای هضم غذا در دستگاه گوارش مفید باشد. به دلیل داشتن فیبر بالا، حذف بقایای روده را تسهیل می کند و این وضعیت به رفع یبوست یا جلوگیری از بروز آن کمک می کند.

علاوه بر موارد ذکر شده، عصاره عناب به تقویت پوشش معده و دستگاه گوارش کمک می کند و در از بین بردن زخم های ناشی از جراحات یا فعالیت باکتری های مضر در دستگاه گوارش موثر است. در تحقیقات انجام شده توسط خواص عناب، ی مشخص شد که پلی ساکاریدهای عناب با تقویت روده ها، در رفع مشکلات ناشی از کولیت روده و افزایش باکتری های مفید روده موثر است.

فواید عناب و کنترل فشار خون بالا:

به دلیل وجود مقادیر بالای پتاسیم و همچنین آنتی اکسیدان هایی مانند کوئرستین و آلکالوئیدهایی مانند تریگونلین، خوردن عناب باعث کاهش فشار خون و محافظت از رگ های خونی در سراسر بدن می شود.

خاصیت آنتی باکتریایی و ضد التهابی عناب:

در کنار تمام خواص عناب و مواد موثر، اسید بتولینیک، ماده ای است که اثر ضد باکتری و ضد التهابی قوی دارد. طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است، اسید بتولینیک و مشتقات آن دارای خواص ضد باکتریایی، ضد انگلی، ضد توموری و ضد التهابی قوی هستند.

این ماده که به عنوان متابولیت ثانویه شناخته شده است و در گیاهان مختلفی از جمله عناب وجود دارد، چنان خواص دارویی و ضد التهابی شدید دارد که در مهار ویروس HIV نیز مؤثر است.

خاصیت آنتی اکسیدانی قوی اسید بتولینیک آن را به یک مادۀ مؤثر تبدیل کرده که با ویژگی ضد التهابی خود، از بروز بسیاری از مشکلات در بدن جلوگیری می نماید، خصوصاً مشکلاتی که باعث بروز التهاب در اندام های مختلف می شوند. به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و سم زدایی، مصرف عناب در حفظ سلامت کبد نیز بسیار مؤثر است.

فواید عناب در آلرژی و سرفه:

از دیگر خواص عناب، می توان به خاصیت ضد آلرژی آن پرداخت. تحقیقات نشان داده است که فلانوئیدهایی مانند کوئرستین می توانند تأثیر مثبتی بر جریان خون داشته باشند و سلامت دیواره های نازک مویرگی را حفظ کنند.عناب خاصیت آنتی هیستامینی دارد و حاوی ماده ای به نام بروملین است که دستگاه تنفسی را تمیز می کند و تمام ترشحات سینوس ها و مجاری تنفسی را کاهش و پاک می کند. در نتیجه علاوه بر داشتن آنتی هیستامین، ضد سرفه نیز می باشد.

در بدن انسان، سلول های ماست مسئول ترشح موادی برای تحریک سیستم ایمنی و واکنش به محرک های مختلف هستند. در برخی موارد، فعالیت بیش از حد این سلول ها باعث ایجاد آلرژی می شود. به این حالت سندرم فعال سازی ماست سل می گویند.

آنتی هیستامین های موجود در عناب این وضعیت را متعادل می کند و واکنش های آلرژیک را کنترل می کند.

خواص عناب و پیشگیری از دیابت:

گفتیم که عناب با خاصیت آنتی اکسیدانی خود باعث کاهش و از بین بردن اثرات مضر رادیکال های آزاد در بدن می شود. رادیکال های آزاد که سطح استرس اکسیداتیو را در بدن افزایش می دهند باعث بیماری ها و مشکلاتی مانند بیماری های قلبی، سرطان و دیابت در بدن می شوند.

داشتن مقدار زیادی مواد آنتی اکسیدانی از خواص عناب و فلانوئیدها و پلی ساکاریدهای مختلف و داشتن فیبر بالا می تواند از بروز دیابت جلوگیری کند.

قند و فیبر طبیعی موجود در عناب با جلوگیری از جذب غیرطبیعی گلوکز، کاهش سرعت آزاد شدن آن در خون و افزایش حساسیت بدن به انسولین و جلوگیری از اشتهای کاذب، از بروز دیابت تا حد زیادی جلوگیری می کند.

خواص عناب برای سلامت استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان:

یکی از ویژگی های عناب وجود املاح و مواد معدنی مختلف مانند پتاسیم، منگنز، مس و منیزیم است. این مواد نقش مهمی در استحکام و سلامت استخوان دارند. به خصوص برای سالمندانی که در معرض خطر پوکی استخوان هستند، خوردن عناب می تواند به آنها کمک کند تا استخوان های قوی تری داشته باشند.

با عناب از عوارض پیری و روند پیری جلوگیری کنید:

با وجود فواید آنتی اکسیدان ها و مواد مختلف که از فعالیت و تجمع رادیکال های آزاد در بدن جلوگیری می کند و همچنین دارای مقدار ویتامین C که به نام ویتامین جوانی معروف است.

خواص عناب؛ می تواند از بروز زودرس علائم پیری در بدن جلوگیری کرده و به حفظ سلامتی و شادابی پوست، مو و دیگر اعضاء و جوارح کمک نماید.

عناب دارای آلکالوئیدها و ساپونین هایی است که به راحتی سموم و مواد زائد موجود در خون را جذب و دفع می کنند و به این ترتیب یکی از سم زداهای طبیعی در بدن است که با همراهی ویتامین C، به حفظ سلامتی و جوانی در بدن کمک می کند.

نتیجه گیری خواص عناب:

سعی بر آن شد تا خاصیت عناب، معرفی شده و از فواید عناب، در این مجال صحبت شود. اما خواص این میوۀ پرخاصیت بیش از این ها بوده و تحقیقات بسیاری در حال انجام است. عناب در دیگر کشورها نیز طرفداران زیادی داشته و مصارف گوناگونی دارد.

از این میوه در تهیۀ خوراکی های مختلف استفاده می شود و علاوه بر میوۀ تازه یا خشک شدۀ آن، از سرکۀ عناب گرفته تا مربای عناب، تولید شده و مصرف می شود.

آشنایی با خواص عناب