پشتیبانی نهالستان ۰۹۱۴۱۸۱۱۵۲۰
جهت دریافت مشاوره و یا خرید نهال ، کافیست روی یکی از راه های ارتباطی زیر کلیک نمایید.
Copyright Royalnahal © 2022
یکی از مشکلاتی که باغداران معمولا با آن مواجه هستند مشاهده کم شدن یا عدم رشد درختان میوه است، دلایل متعددی برای کند شدن یا توقف رشد درخت وجود دارد و در این مقاله سعی داریم به بررسی اینکه چه عواملی مانع رشد درختان یا کند شدن رشد آنها می شود بپردازیم.
یکی از دلایل توقف رشد درختان میوه را می توان در ژنتیک آنها جستجو کرد، به عنوان مثال، بسیاری از باغداران به دیدن درختان گردو در اندازه های بزرگ عادت کرده اند، اما امروزه گونه های تجاری و جدید تولید شده از گردو دیگر به اندازه گونه های قدیمی گردو نیستند. و ارتفاع آنها در زمان بلوغ بسیار کمتر از گونه های قدیمی گردو است، بنابراین احتمالاً مشکلی برای درخت شما وجود ندارد، فقط به سن بلوغ و حداکثر ظرفیت رشد رسیده است و رشد درخت متوقف می شود، جای نگرانی نیست.
برای اینکه بدانید این توقف رشد ژنتیکی است می توانید به شناسنامه نهال خود مراجعه کنید، در شناسنامه و مشخصات نژاد، حداکثر رشد و ارتفاع درخت در زمان بلوغ ذکر شده است، با این اطلاعات می توانید مطمئن باشید که درخت شما به حداکثر رشد ژنتیکی خود رسیده است یا مشکل دیگری در آن دخیل است.
در حین بحث در مورد دلایل توقف رشد درختان میوه، برخی از عوامل محیطی وجود دارند که می توانند از رشد درختان میوه جلوگیری کنند یا حتی آن ها را کاهش دهند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
عمق خاک یکی از دلایل بزرگ رشد یا عدم رشد درختان میوه است، بسترهای سختی که در خاک به طور ناگهانی به عمق خود برخورد می کنند، زیرا مانع از عمیق شدن ریشه درخت می شوند، بنابراین مانع از رشد قسمت هوایی و تاج درخت نیز میشوند، به یاد داشته باشید که رشد بالای سطح زمین و تاج پوشش مستقیماً با عمق و حجم ریشه رابطه دارد، بنابراین گفته میشود که اگر بخواهید حاشیه ی ریشه ی موئین یک درخت را بدانید کجاست میتوانید حاشیه ی سایه انداز درخت را بکنید تا به ریشه های جوان و موئین برسید.
در طی مراحل احداث باغ، اگر خاک زمین مورد نظر به خوبی بررسی نشود، ممکن است نتوان تشخیص داد که لایه سختی در آن وجود دارد که مانع رشد درختان می شود. نشانه ی این عارضه این است درختی که به سرعت در حال رشد بود، اما ناگهان رشد آن متوقف شد. برای اطمینان از این امر می توانید از خاک یک پروفیل بگیرید تا عمق لایه خاک تا ریشه را از نظر بافت بررسی کنید.اگر پروفیل گرفتن را قبل از احداث باغ انجام دهید ومتوجه حضور لایه ی سخت شوید میتوانید با ماشین آلات خاکورزی لایه ی سخت را بشکنید و مشکل را برطرف کنید اما متاسفانه در صورت بی توجهی به این قضیه و احداث باغ پس از کاشت درختان کار خاصی از دست شما بر نمیآید.
یکی دیگر از دلایل زیست محیطی توقف رشد درختان میوه اسیدیته بالا یا شوری زیاد خاک است، شوری یا قلیایی بودن خاک باعث می شود درخت در جذب آب و مواد مغذی با مشکل مواجه شود، در واقع سوء تغذیه یا تشنگی باعث توقف رشد درختان میوه می شود.
هنگام راه اندازی باغ به روش نوین، بسیاری از افراد بر انجام آزمایش آنالیز خاک قبل از کاشت درختان میوه در زمین تاکید می کنند، یکی از دلایل اصلی تاکید بر این موضوع تشخیص شوری یا قلیایی بودن بافت خاک است و بهترین راه برای تشخیص این وضعیت، آزمایش تجزیه خاک است.
برای کاهش اسیدیته خاک می توان از اسیدهای آلی و اسیدهای کشاورزی استفاده کرد تا علاوه بر کاهش اسیدیته، مواد مغذی خاک و مواد مغذی مورد نیاز درختان را نیز تامین کند، مانند استفاده از اسیدهای آلی، اسیدهای هیومیک، یا اسیدهای مجاز کشاورزی مانند انفوریک اسید، سولفوریک اسید و یا فسفریک اسید تأثیر بسزایی در کاهش اسیدیته ی خاک شور و قلیایی خواهند داشت.
یکی دیگر از منابع شوری خاک، شوری منبع آب است. ممکن است قبل از ساخت باغ خود آزمایش آنالیز خاک برای تعیین مناسب بودن بافت و اسیدیته خاک خود انجام داده باشید، اما پس از چند سال علائم شوری را در خاک می بینید که این نشان می دهد که منبع آب کشاورزی شما شور است. برای حل این مشکل باید به دنبال منبع آب شیرین یا واحد نمک زدایی آب کشاورزی باشید.یکی دیگر از دلایل شور شدن خاک پس از باغبانی، استفاده نادرست از کودهای شیمیایی است، در گودال هایی که نهال ها در آن کاشته شده اند، از مقادیر زیادی کود شیمیایی استفاده می شود و یا از برخی کودها بدون برنامه ریزی و غیرضروری برای سال های متمادی استفاده می شود. با گذشت زمان، دوزهای بالای اسیدیته و شوری خاک با هم مخلوط میشوند و به تدریج شاهد کاهش رشد یا توقف رشد درختان هستیم.
از جمله عوامل محیطی دیگری که از رشد درختان میوه جلوگیری کرده و آن را کند میکند، آسیبپذیری تغذیهای آنها است، عارضهای که اغلب در باغهایی که بهطور سنتی مدیریت میشوند رخ میدهد، جایی که کودهای آلی و شیمیایی بدون هیچ مقررات خاصی استفاده میشوند. در این صورت، باغبان ممکن است کود را اضافه کند که باید به طور منظم استفاده شود، زیرا درخت به عناصر غذایی مورد نیاز خود نیاز ندارد و اصلاً از آن استفاده نمی کند.
مشخصه این عارضه وجود علائم برگی است، کمبود مواد مغذی معمولاً علائم شاخ و برگ خاصی دارد، یا از برگ های کهنه به برگ های جدید و یا از همان اولین برگ های جدید تا برگ های قدیمی، اما بسته به مواد غذایی خاص علائم همپوشانی عناصر یا سایر عوارض نادرست است.علائم کمبود فسفر، به عنوان مثال، شروع با لبه های سوخته در برگ های مسن تر، بسیار شبیه علائم شوری خاک است، بنابراین بهتر است با شناسایی کمبود عناصر غذایی و استفاده از یک برنامه کوددهی صحیح و اصولی از این امر با انجام آزمایش تجزیه خاک اطمینان حاصل شود. برای استفاده از مواد مغذی و کودهای مورد نیاز خود در زمان مناسب و به مقدار مناسب بر این آزمایش تکیه کنید.
توجه داشته باشید که زمان کوددهی برخی از کودها بسیار مهم است، اگر زمان کوددهی اشتباه باشد، اثر کوددهی خوب نخواهد بود و حتی ممکن است اثرات منفی داشته باشد. برای داشتن یک برنامه کوددهی صحیح و اصولی، نتایج آزمایش تجزیه خاک برگ توصیه می شود، لطفا با مشاور متخصص در این زمینه مشورت کنید، در بسیاری از مراکز فروش نهال کارشناسان تغذیه ماهری وجود دارند که شما را در این زمینه راهنمایی می کنند.
برای حداکثر رشد و عملکرد درختان میوه، یکی از اصول باغبانی نوین این است که درختان یک برنامه آبیاری اساسی و منظم داشته باشند.طی این روش به دوره آبیاری که به آن داده میشود عادت کرده و ایجاد بی نظمی در دوره ی آبیاری تاثیر منفی شدیدی بر روی رشد آن خواهد گذاشت.
دوره ی آبیاری باید مطابق با نیاز درخت که متناسب با سن درخت، فصل و همینطور بافت خاک است تنظیم شود و پس از تنظیم شدن باید بادقت رعایت شده و دچار بی نظمی نشود تا درختان بتوانند رشد مناسبی داشته باشند.
نکته دیگری که در آبیاری باید به آن توجه شود، فضای تنفسی ریشه هاست، اگر در زمان آبیاری ریشه ها به مدت طولانی فضای تنفسی نداشته باشند، خفگی ایجاد می شود و خفگی ریشه ها باعث رشد ناکافی یا کندی می شود. برای جلوگیری از این امر اگر این اتفاق افتاد از سیستم آبیاری قطره ای استفاده کنید یا از روش غرقابی یا آبیاری سنگین جلوگیری کنید تا در هیچ زمان و تحت هیچ شرایطی این پدیده رخ ندهد.
علاوه بر وجود یک لایه سخت در خاک که رشد ریشه را محدود میکند، بافتهای سنگین خاک نیز میتوانند رشد درخت را کند یا متوقف کنند و بافتهای خاک سنگین یا رسی میتوانند مشکلات متعددی ایجاد کنند.
ذرات ریز خاک رس بسیار چسبناک هستند و پس از آبیاری به هم می چسبند و فضای تهویه اطراف ریشه ها را اشغال می کنند و در هنگام آبیاری ریشه ها به خوبی تهویه نمی شوند که باعث خفگی ریشه ها و توقف رشد درختان می شود.
دومین مشکل خاک رسی که ایجاد می کند تخلخل و نفوذپذیری کم آن است. در خاک هایی با نفوذپذیری بسیار کم، آب نمی تواند به سرعت به فضای اطراف ریشه نفوذ کند، این امر باعث می شود آب در لایه های بالایی خاک ذخیره شود و در نهایت با تبخیر از بین می رود که یکی از نشانه های بارز خاک رس است.
با صحبت از این سوال، بار دیگر به اهمیت آنالیز خاک قبل از احداث باغ پی می برید، اگر قبل از احداث باغ، آزمایش آنالیز خاک انجام دهید، در مواجهه با این مشکل، قطعاً قبل از کاشت نهال اقداماتی را برای سبک سازی آن انجام خواهید داد. نفوذپذیری و تخلخل خاک را می توان با افزودن کودهای آلی افزایش داد تا بعداً با مشکل توقف رشد درختان مواجه نشوید.
علاوه بر دلایل محیطی که می تواند از رشد بهینه درختان میوه جلوگیری کند، تغذیه و فعالیت برخی از آفات و بیماری ها روی درخت نیز می تواند مانع رشد درخت شود. در زیر به برخی از مهم ترین آفات و بیماری هایی که مانع از رشد درختان میوه می شوند نگاه می کنیم.
آفات مکنده مانند شتهها و کنهها، تریپس و کنههای عنکبوتی آفاتی هستند که با مکیدن شیره گیاهی که در واقع برای رشد و باردهی درختان استفاده میشود، در رشد درختان میوه اختلال ایجاد میکنند و توسط این آفات تغذیه میشوند و از دسترس خارج میشوند. شناسایی این آفات در برخی نقاط با پایش به موقع و منظم درختان و نصب تله های زرد چسبنده امکان پذیر خواهد بود.
اگر مشکل توقف یا رشد کند درختان در باغ خود دارید، بهتر است درخت را از نظر درگیری با آفات مکنده فوق بررسی کنید و اگر در شناسایی آنها مشکل دارید، می توانید یک مشاور گیاه شناسی حرفه ای استفاده کنید.
لازم به ذکر است که خرید نهال میوه مقاوم به آفات در کنار تغذیه اولیه و آبیاری از راهکارهای مهم مبارزه با این آفات است اما در هر صورت نظارت منظم و کنترل به موقع بسیار حائز اهمیت خواهد بود
عوامل بیماری گر یا پاتوژن هایی که به طوقه و ریشه درختان میوه حمله می کنند نیز با ایجاد اختلال در جذب آب و مواد مغذی از رشد درخت جلوگیری می کنند و در زیر به بررسی برخی از مهم ترین عوامل بیماری زا می پردازیم.
بیماری گموز که خود را به صورت پوسیدگی جزئی اولیه طوقه و ریشه نشان می دهد، چون پوسیدگی در این ناحیه ایجاد می شود، علائم کم بودن توده برگ، برگ زدایی و ریزش میوه، کاهش یا توقف را می توان شناسایی کرد. در صورت مشاهده رنگ پریده، رشد کمتر نسبت به سایر درختان، بهتر است ناحیه تاج و ریشه را بررسی کنید و در صورت مشاهده علائم پوسیدگی، بیماری را در اسرع وقت کنترل کنید.
نماتدهای ریشه گرهی با طیف وسیعی از میزبان ها به ریشه بسیاری از درختان میوه حمله می کنند و با تغذیه و تکثیر در بافت ریشه مانع از عبور آب و مواد مغذی و رسیدن به تاج پوشش می شوند و به جرات می توان گفت که این یکی از دلایل اصلی توقف رشد درختان باغ با این بیماری مربوط می شود.برای تشخیص بیماری کاری جز فرستادن نمونه خاک به آزمایشگاه گیاهپزشکی وجود ندارد. یک کیلوگرم خاک مرطوب از سایه درخت و نزدیک ریشه مو برداشته و در شرایط خنک سریعاً به آزمایشگاه بفرستید توجه داشته باشید که خاک باید مرطوب باشد و در شرایط خنک به آزمایشگاه ارسال شود مانند یک بطری یخ یا فلاسک یخ تا باعث خطای نتیجه تشخیص نشود.
پس از تایید وضعیت، باید در اسرع وقت برای درمان بیماری طبق روش توصیه شده کارشناسان گیاهپزشکی اقدام شود.
با توجه به دلایل بالا، متوجه می شوید که دلایل زیادی برای کاهش یا توقف رشد درختان میوه وجود دارد، اما یکی از مزایای باغبانی نوین و علمی این است که تمام این شرایط قبل از احداث باغ در نظر گرفته می شود، با انجام اقدامات پیشگیرانه از ایجاد مشکل در این زمینه پیشگیری خواهد شد.
علت رشد نکردن درختان میوه