روش های تکثیر نهال زیتون

روش های تکثیر نهال زیتون:

نهال زیتون با روش های مختلفی تکثیر می شود و هر روش با توجه به روش مورد استفاده، نهال هایی با کیفیت متفاوت تولید می کند. به همین دلیل می توان گفت که روش تکثیر نهال در قیمت نهال زیتون موثر خواهد بود، لازم به ذکر است که انتخاب روش تکثیر نهال زیتون بر اساس:

• نژاد و نوع نهال

• شرایط محیطی

• امکانات و تجهیزات موجود

می باشد، که هر روش بسته به پیچیدگی یا سادگی می تواند توسط باغبان یا متخصصان با تجربه انجام شود.

تقریباً می توان گفت که تمام روش های تکثیر مورد استفاده برای گونه های مختلف گیاهی را می توان برای نهال زیتون نیز استفاده کرد، مشروط بر اینکه تمام اصول و نکات مراقبتی توصیه شده از هر روشی که انتخاب می کنید در هر روش گام به گام اجرا شود.

روش های متداول تکثیر نهال زیتون در نهالستان ها یا خانه ها عبارتند از:

• استفاده از روش کشت بذری برای تکثیر نهال زیتون:

در این روش پس از رسیدن میوه های یک درخت زیتون سالم و مرغوب، باید گوشت آن را به طور کامل از هسته جدا کرد و پس از تمیز کردن و ایجاد سوراخ در قسمت بالایی زیتون هسته های زیتون را در ظرف آبی قرار دهید تا تبدیل به بذر شوند. در مرحله بعد بهتر است نیاز سرمایی بذر را که حدود 50 تا 60 روز است تامین کنید و بهترین راه برای رفع این نیاز این است که آن را در یخچال قرار دهید و در صورت نداشتن امکانات لازم برای رفع نیاز سرمایی بذر، می توانید در فصل سرد سال آن را در خاک نگهداری کنید تا به طور طبیعی و با توجه به سردی زمستان این نیاز را برطرف کنید.

البته می توانید بذرهای آماده را نیز در مراکز فروش نهال زیتون خریداری کنید و سپس در ظرفی با ابعاد مناسب پر از خاک شنی با بافت نرم و غنی شده با کود حیوانی پوسیده بکارید و دائماً خاک را آبیاری کنید تا خاک مرطوب بماند. با این روش بعد از مدت کوتاهی جوانه های سبز و زیبای بذرهای کاشته شده را خواهید دید که با مراقبت های مستمر و اصولی تبدیل به نهالی یک تا دو ساله می شود که قابل انتقال به خاک باغ برای پرورش و تبدیل به درخت را خواهد داشت.

• استفاده از روش پاجوش برای تکثیر نهال زیتون:

اگر از باغبانی در مورد متداول ترین روش های تکثیر نهال زیتون بپرسید، حتما شما را با روش پاجوش آشنا می کند. زیرا این روش در مقایسه با سایر روش ها ارزانتر خواهد بود و بالطبع عمر اقتصادی نهال تولید شده را افزایش می دهد.

همانطور که تا به حال مشاهده کردید، پاجوش های زیادی در اطراف درختان زیتون رشد می کنند که شما باغبان عزیز می توانید از آنها برای تکثیر نهال زیتون استفاده کنید البته به شرط اینکه پاجوش ها ریشه های سالمی داشته باشند، می توان آنها را از درختان چید و در قسمت های دیگر باغ کاشت تا فضای باغ را گسترش یابد. با این روش قیمت نهال زیتون بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.

• استفاده از روش پیوند برای تکثیر نهال زیتون:

امروزه مدرن ترین و گران ترین روش تکثیر ارقام نهال زیتون را می توان روش پیوند نامید، روشی که در آن نهال به دست آمده دارای ویژگی های مطلوب بسیاری از جمله: سازگاری و مقاومت بسیار بالا در برابر محیط و شرایط اقلیمی، خشکی زمین و کمبود آب و ... در بسیاری از موارد عملکرد درخت به میزان قابل توجهی بهبود می یابد و محصولات با کیفیت و بازارپسند در تناژ بالا را در اختیار باغداران قرار می دهد. جالب است بدانید که عمر اقتصادی درختان زیتون پیوندی حدود دو برابر عمر واریته های نهال زیتون بذری است.

در روش تکثیر ارقام نهال زیتون با پیوند، به یک نهال به عنوان نهال پایه و یک پیوندک نیاز داریم.

ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که نهال بذر را از کجا تهیه کنیم؟ برای تهیه نهال بذر بهتر است این رقم را در مراکز فروش نهال زیتون سفارش دهید و یا خودتان ابتدا نک هسته زیتون را بشکنید و در فصل تابستان در خاک غنی قرار دهید تا پس از دو تا سه سال شاهد رویش نهال بذری زیتون باشید.

می توانید از این نهال به عنوان پایه در عملیات پیوند شکمی یا لوله ای زیتون استفاده کنید به این صورت که ابتدا یک برش اریب روی سطح نهال پایه ایجاد کرده و در مرحله بعد پیوندک را محکم گرفته و اطرافآن را با چسب ببندید و محکم کنید تا خوب جوش بخورد.

سر • استفاده از روش قلمه زدن برای تکثیر نهال زیتون:

جالب ترین و ساده ترین روش برای تکثیر ارقام نهال زیتون روش قلمه زدن است، زیرا با این روش فرقی نمی کند درخت شما مثمر باشد یا نه، در هر دو صورت می توانید حدود 30 سانتی متر از قسمت بارور شاخه درخت به کمک یک عدد قیچی باغبانی ضدعفونی شده جدا سازی نمایید (بهتر است شاخه را مورب برش دهید نه صاف و مستقیم)

در مرحله بعد باید قلمه را ریشه دار نمایید. به همین دلیل توصیه می شود برای تسریع روند ریشه زایی قلمه ها از هورمون ریشه زایی مخصوص قلمه استفاده شود و پس از ریشه زایی قلمه ها، آن ها را در خاک مخصوص بکارید تا فقط ۵ سانتی متر از قلمه روی سطح خاک باقی بماند و 25 سانتی متر دیگر زیر زمین باشد و قلمه را مدام آبیاری کرد تا به رشد خود ادامه دهد و به نهالی بارور و قابل قبول تبدیل شود.

• استفاده از روش خوابانیدن برای تکثیر نهال زیتون:

همانطور که از نام این روش مشخص است، قسمتی از شاخه اصلی درخت زیتون را باید بدون شکستن از درخت خم کرد و در داخل خاک کنار درخت بکاریم و به طور مداوم آبیاری کرد تا پس از ریشه دار شدن به نهال بالغ و بارور تبدیل شود. ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شود که چرا نباید شاخه پربار و مثمر از تنه اصلی درخت جدا شود؟ برای پاسخ به این سوال می توان گفت که شاخه تا زمان ریشه دار شدن به درخت چسبیده می ماند که تمام نیازهای غذایی خود را از درخت تامین می کند و ما فقط با آبیاری منظم به آن کمک می کنیم تا زودتر ریشه دار شود و امکان جابه جا کردن آن جهت کاشت و بهره برداری وجود داشته باشد.

• استفاده از روش کشت بافت برای تکثیر نهال زیتون:

عنوان مدرن ترین و مکانیزه ترین روش تکثیر نهال زیتون را می توان با خیال راحت به روش کشت بافت نسبت داد. از آنجایی که در این روش برای انجام عملیات تکثیر با بالاترین دقت و اطمینان نیاز به کادر متخصص و حرفه ای و تجهیزات بسیار مدرن گلخانه ای داریم، جالب است بدانید که استفاده از این روش در کشورهای پیشرفته مانند اسپانیا، ترکیه و آمریکای شمالی بسیار متداول است. در ایران چندین آزمایشگاه مجهز و مدرن برای استفاده از این روش برای تکثیر واریته های نهال زیتون و نهال های میوه های دیگر ساخته شده است.

• استفاده از روش تقسیم برای تکثیر نهال زیتون:

احتمالاً تا به حال به انتهای درخت زیتون توجه کرده اید و متوجه وجود برآمدگی هایی شده اید که در باغبانی به آن بن می گویند. جالب است بدانید که این گره ها در صورتی که حدود یک کیلوگرم وزن داشته باشند از درخت جدا می شوند و پس از ایجاد ترک یا شکاف سطحی در سطح آن ها و قرار گرفتن در خاک مشخص می شود که بعد از 5 تا 6 سالگی ریشه دار شده و جان گرفته از بن‌ها به گلدهی خواهند رسید. آنچه در این روش حائز اهمیت است این است که فرآیند جداسازی بن ها از سطح درخت می تواند یک فرآیند آسیب زا برای تنه باشد، بنابراین بهتر است این کار توسط متخصص و در سطح نرمال و پایین انجام شود نه در سطح وسیع.

روش های تکثیر نهال زیتون