انتخاب کود مناسب برای درخت گیلاس

انتخاب کود مناسب برای نهال های گیلاس:

امروزه با توجه به تنوع زیاد کودهای شیمیایی، انتخاب و استفاده صحیح از آنها ضروری است، زیرا جدا از مزایایی که این کودها در رشد و باردهی درختان دارند، استفاده نادرست از آنها باعث شور شدن خاک، سوختن گیاهان، آلودگی محیط زیست و افزایش هزینه ها می شود، بنابراین مهمترین نکته در کوددهی درخت گیلاس انتخاب کود مناسب برای رشد آن است .

باغبان و پرورش دهندگان گیلاس گاهی اوقات بر اساس تجربه خود، درختان خود را بر اساس علائم ظاهری یا عوامل دیگر کود می دهند.

1. انتخاب کود با توجه به فصل:

یکی از روش های کوددهی که باغداران گیلاس با توجه به تجربه خود انجام می دهند این است که در ابتدای فصل به درخت کمی کود می دهند مثلا در 3 سال اول کاشت نهال در فصل پاییز مقداری کود نیتروژن دار از جمله کودهای گوسفندی پوسیده به درخت می دهند و در سالهای بعد که درخت گیلاس شروع به میوه دادن می کند کودهای حاوی فسفر و پتاسیم را نیز اضافه می کنند.

در فصل زمستان باغداران برای تقویت گیلاس از کودهای مختلف استفاده می کنند و کوددهی معمولاً به روش چالکود انجام می شود تا کود به درخت نزدیک و در دسترس ریشه باشد. گاهی اوقات باغبان در پاییز یا زمستان موفق به کود دهی نمی شوند. در این صورت در ابتدای بهار، 2 تا 3 هفته قبل از باز شدن گل ها درختان را تقویت می کنند اما اگر بعد از باز شدن گل ها این کار را انجام دهند باعث ریزش محصول می شود.

2. انتخاب کود با توجه به نوع خاک:

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نقش مهمی در حفظ عناصر غذایی خاک دارد، به عنوان مثال، خاک های سبک و شنی از نظر مواد مغذی کم و از نظر کوددهی ضعیف هستند و نیاز به کوددهی بیشتری دارند. اما خاک های سنگین از نظر مواد مغذی غنی تر از خاک های سبک هستند، اما ظرفیت نگهداری آب و هوا خوبی ندارد، بنابراین می توانید مقداری کود دامی پوسیده را برای بهبود بافت آن اضافه کنید.

همچنین اسیدیته یا PH خاک نقش مهمی در جذب عناصر غذایی از خاک دارد و خاک هایی که کمی اسیدی یا خنثی هستند می توانند به راحتی از طریق ریشه عناصر غذایی را از خود جذب کنند و برعکس خاک های قلیایی قابلیت جذب عناصر غذایی در آن ها کاهش می یابد که می توان از برخی ترکیبات گوگردی یا اسیدهای هیومیک برای بهبود این نوع خاک ها استفاده کرد.

بنابراین می توان گفت که میزان و نوع کوددهی بسته به نوع خاک متفاوت است و نمی توان تنها از یک نوع کود برای انواع خاک استفاده کرد، گاهی اوقات صرفا بر اساس نوع بافت خاک این روش کوددهی استفاد می شود.

3. انتخاب کود بر اساس ظاهر درخت:

برخی از باغبانان کوددهی گیلاس را بر اساس رشد رویشی و ظاهر درخت انجام می دهند به این صورت که:

• سرعت رشد شاخه ها را در طول سال بررسی می کنند که برای هر شاخه باید 25 تا 37 سانتی متر باشد اما اگر رشد سالانه شاخه ها آنقدر نباشد و کمتر از 20 سانتی متر در سال رشد کنند درخت را تقویت می کنند.

• مصرف کود با توجه به ظاهر برگها یا بررسی وضعیت سلامت آنها مشخص می شود، مثلاً اگر اندازه برگها کوچکتر از حالت عادی سال قبل باشد، اگر علائم زردی عمومی یا زردی بین رگبرگها وجود داشته باشد و یا پیش از پاییز شروع به ریزش می کنند، بنابراین می توان گفت درخت نیاز به کوددهی دارد و معمولاً با کودهای حاوی نیتروژن، آهن یا منیزیم تقویت می شود.

• گاهی اوقات رشد رویشی درخت گیلاس مشکلی ایجاد نمی کند، اما تعداد گل ها کاهش می یابد یا درصد کمی از آنها به میوه تبدیل می شود، بنابراین با کودهای مناسب مانند کودهای حاوی فسفر و پتاسیم تقویت می شود.

4. انتخاب کود با توجه به مراحل رشد میوه:

هر مرحله از رشد درخت نیازهای تغذیه ای خاص خود را دارد و اگر کوددهی بر اساس این مراحل انجام شود، نه تنها کود مناسب برای درخت گیلاس انجام می شود، بلکه از شوری خاک ناشی از مصرف کود اضافی نیز جلوگیری می شود و هزینه ها نیز کاهش می یابد، اما در برخی موارد باغبان تنها در مرحله باردهی کود می دهند.

5. انتخاب کود در زمان تورم جوانه ها:

در فصل بهار درختان گیلاس با گل های زیبا و سفید پوشیده می شوند، بنابراین برای اینکه درصد قابل قبولی از این گل ها از طریق گرده افشانی بارور شوند و به میوه تبدیل شوند، باغبان با کودهای مناسب مانند کودهای حاوی مواد مغذی مانند نیتروژن، روی و بور که انرژی لازم برای تشکیل میوه را تامین می کنند اقدام به کوددهی می کنند.

6. انتخاب کود زمان فندقی شدن میوه:

گاهی اوقات درصدی از گل ها تبدیل به میوه می شوند و به مرحله فندق می رسند، اما درخت قادر به تامین انرژی لازم برای رشد و رسیدن آنها نیست، به همین دلیل درصدی از این میوه ها می ریزند که باغداران از کودهایی با محتوای پتاسیم بالا این مشکل را در این مرحله حل می کنند، با تقویت درخت، میوه ها بزرگتر می شوند.

7. انتخاب کود قبل از برداشت:

قبل از برداشت میوه ها از شاخه ها، درخت گیلاس با مقادیری کود حاوی پتاسیم تغذیه می شود که بر کیفیت میوه ها تأثیر مثبت می گذارد.

8. انتخاب کودپس از برداشت:

درخت گیلاس مانند سایر درختان میوه پس از برداشت ضعیف شده و انرژی خود را از دست می دهد که بر باروری در سال بعد تأثیر می گذارد. به همین دلیل است که باغداران به خوبی درختان گیلاس را پس از برداشت برای سال آینده تقویت می کنند.

9. انتخاب کود بر اساس سن درخت:

برخی از باغداران معتقدند که نهال های جوان گیلاس در همان زمان کاشت با مقادیر کود دامی پوسیده شده تقویت شوند و دیگر تا 5 سال اول رشد نیازی به تقویت و کوددهی ندارند سپس بعد از رسیدن به سن بلوغ و میوه دهی (در سن 3 تا 5 سالگی) باید تقویت شوند و هر چه سن درخت افزایش پیدا کند کوددهی و تقویت آن مهم تر می شود.

10. مصرف کود بر اساس قطر تنه:

یکی از روش های کود دهی با توجه به قطر تنه است به این صورت که از سطح خاک تا بالای تنه 30 سانتی متر فاصله در نظر گرفته می شود سپس دور تنه را با متر اندازه گیری می کنند.

که قطر آن را بر اساس دور تنه محاسبه می کند، اگر قطر تنه کمتر از 15 سانتی متر باشد، 600-650 گرم کود به درخت اضافه می کنند، اما اگر قطر تنه بیش از 15 سانتی متر باشد. آنها 2.1 کیلوگرم کود به درخت اضافه می کنند.

البته این مقدار کود یکباره به درخت داده نمی شود بلکه در 2 یا 3 مرحله در اولین بهار تا اواسط تابستان به درخت داده می شود و هر سال با رشد و افزایش قطر درخت میزان کود دهی افزایش می یابد.

به عنوان مثال به ازای هر 2.5 سانتی متر اضافه شده به قطر تنه، 56 گرم کود نیتروژن به مقدار کود سال قبل اضافه می شود. با همان اصل، برای درختی با قطر تنه 12.5 سانتی متر 2.8 کیلوگرم کود از نوع 10-10-10 برای تامین ازت (نیتروژن) افزوده می شود.

انتخاب کود مناسب برای درخت گیلاس