آفات و بیماری های درخت زیتون

آفات و بیماری های نهال زیتون برای فردی که درخت را پرورش می دهد مهم است. زیتون یک درخت نیمه گرمسیری بومی منطقه مدیترانه است. در صورت مراقبت مناسب، نهال زیتون می تواند برای مدت طولانی، تا 1000 سال زندگی کند.زیتون گونه ای نسبتاً مقاوم به آفات و بیماری ها است. اما بسیاری از آفات و بیماری ها می توانند به درختان زیتون آسیب بزنند و از بین ببرند.

آشنایی با آفات نهال زیتون

1- مگس میوه زیتون:

نام علمی مگس میوه زیتون Bactrocera oleae یکی از گونه های آفات و بیماری های نهال زیتون است و از گونه های گیاه خوار و تک خوار بوده و در اکثر باغات زیتون از آفات کلیدی است. فعالیت لاروهای این آفت روی میوه زیتون باعث پوسیدگی و ریزش میوه می شود. آلودگی به آفت مگس میوه تحت تأثیر شرایط آب و هوایی است، در واقع شرایط آب و هوایی مساعد می تواند منجر به افزایش ناگهانی جمعیت آن شود.
مگس زیتون حشره ای به طول 5 میلی متر با سر برنزه است. این حشره دارای قفسه سینه قهوه ای و سه نوار موازی تیره در طول بدن خود است. دارای شکم قهوه ای روشن با 6 نوار تیره است. لارو مگس زیتون به طول 5 میلی متر و رنگ زرد تا سفید دارد.ریزش میوه و کاهش کیفیت روغن بلافاصله پس از تخم گذاری مگس میوه اتفاق نمی افتد، بلکه زمانی رخ می دهد که لاروهای بالغ منافذ خروجی خود را تشکیل دهند.
میوه ای با سوراخ های خروجی کمتر از ده درصد، لاروها می توانند روغن با کیفیت خوبی تولید کنند، به خصوص اگر روغن درمانی در مدت کوتاهی پس از برداشت میوه انجام شود. اما اگر درصد میوه حاوی منافذ خروجی لارو به 40-45 درصد برسد، روغن به عنوان فرابکر طبقه بندی نمی شود.
بازیابی زودهنگام روغن، استخراج سریع (در عرض 24 ساعت پس از برداشت) اثرات منفی را کاهش می دهد و حمله مگس بر کیفیت روغن موثر است.

2- آفات بید نهال زیتون:

یکی دیگر از آفات نهال زیتون، آفت درخت بید زیتون است. هر سال سه نسل از بید زیتون رخ می دهد. نسل اول از گل ها تغذیه می کند، نسل دوم از میوه ها تغذیه می کند و مضرترین آنهاست و نسل سوم از برگ ها تغذیه می کند. زمستان گذرانی آفت بید زیتون نوع سوم آن است.
ریزش زودرس میوه در طول تهاجم لاروها به هسته (خرداد تا تیر) ممکن است بی ضرر باشد، اما ریزش میوه دیررس از اوایل شهریور تا پاییز می تواند تا 50 درصد محصول را آسیب برساند.روش های اختلال جفت گیری با استفاده از فرمون های جنسی در برخی موارد نتایج خوبی داشته است، اما این روش کنترل معمولاً مورد استفاده قرار نمی گیرد زیرا پس از 2-3 سال جمعیت به تدریج کاهش می یابد.

3- پسیل نهال زیتون:

پسیل زیتون یک حشره کوچک زرد تا سبز روشن یا خاکستری با سر پهن است. این آفت به صورت بالغ در تنه ها و شکاف های پوست و همچنین روی شاخه ها و برگ ها زمستان گذرانی می کند.

4- شپشک سیاه نهال زیتون:

شپشک سیاه زیتون دارای بدنی گرد قهوه ای تیره با برجستگی در پشت بدن می باشد و یکی از آفات و بیماری های نهال زیتون است.

5- سرخرطومی برگ خوار نهال زیتون:

این حشره یکی از آفات مهم درختان زیتون در نهالستان ها و نهال های جوان است. زنبورهای برگ خوار در خرداد ظاهر می شوند و در شب فعال هستند. این حشره روزها زیر درختان پنهان می شود و شب ها برای تغذیه از آن بالا می رود.

6- آفت سوسک چوب خوار نهال زیتون:

این آفت علاوه بر درختان زیتون در اکالیپتوس، گزنه و گل های ابریشم نیز یافت می شود.کرم چوب خوار زیتون یک حشره سیاه براق است. پیشانی حشره ماده با موهای ضخیم طلایی پوشیده شده است و در وسط آن دو برآمدگی مثلثی شاخ مانند وجود دارد.

7- سپردار بنفش نهال زیتون:

سپردار بنفش که معمولا روی برگ ها و شاخه ها یافت می شود، از کلروفیل برگ ها تغذیه می کند و لکه های گرد و قرمز روی برگ ها ایجاد می کند.

8- سوسک پوست خوار نهال زیتون:

سوسک پوست خوار نهال زیتون حشره ای به طول حدود 2 تا 3 میلی متر با بال های خاکستری و بالدار، قفسه سینه مودار و شاخک های بادبزنی است.

9- سپردار زرد نهال زیتون:

سپردار زرد درختان زیتون شبیه به سپردارهای بنفش است با این تفاوت که ماده ها کاملاً صاف و به رنگ زرد روشن هستند.

آشنایی با بیماری های نهال زیتون

1- بیماری لکه طاووسی نهال زیتون:

لکه طاووسی مهم ترین بیماری قارچی درختان زیتون است که اندام های سبز گیاه به ویژه برگ ها را درگیر می کند. علائم این بیماری شامل لکه های قهوه ای خاکستری به قطر حدود 10 میلی متر با رنگ زرد مشخص بر روی برگ ها و میوه است. این قارچ در دمای 25-15 درجه سانتیگراد رشد می کند و آلودگی معمولاً با رطوبت زیاد و سرما همراه است.

2- بیماری آنتراکتوز نهال زیتون:

اولین علائم این بیماری درخت زیتون شامل زرد شدن و سوختن برگ‌ها، برگ‌زدایی و خشک شدن شاخه‌ها در پاییز است. بیشترین آسیب در زمان رسیدن میوه رخ می دهد، زمانی که لکه های تیره و فرورفته در میوه مشاهده می شود که اغلب با ایجاد لکه های صورتی یا قهوه ای روی میوه همراه است. لکه ها به تدریج از نظر اندازه بزرگ می شوند و به تدریج کل میوه را می پوشانند.